زنان به صورت عادی در هر ماه چند روز خون می بینند (حداقل 3 روز و حداکثر 10 روز) که اگر با اوصاف خاص (در بیشتر اوقات گرم، غلیظ، رنگ تیره و همراه با سوزش و فشار) همراه باشد به آن خون حیض، قاعدگی یا عادت ماهیانه گویند. قرآن کریم می فرماید: «یسئلونک عن المحیض قل هو اذی فاعتزلوا النساء فی المحیض و لا تقربوهن حتی یطهرن ... ؛ و از تو درباره خون حیض سؤال می کنند، بگو: چیز زیان بار و آلوده ای است و لذا در حالت قاعدگی از زنان کناره گیری نمائید و با آنها نزدیکی ننمایید و به آنها نزدیک نشوید تا پاک شوند ... » (بقره، آیه 222).
شان نزول:
آئین کنونی یهود و مسیحیت احکام ضد یکدیگر در مورد آمیزش مردان با چنین زنانی دارند. جمعی از یهود می گویند: «معاشرت مردان با این گونه زنان مطلقا حرام است ولو این که به صورت غذا خوردن سر یک سفره و یا زندگی در یک اطاق باشد».
در مقابل این گروه مسیحیان می گویند: «هیچ گونه فرقی میان حالت حیض و غیر حیض زن نیست، همه گونه معاشرت حتی آمیزش جنسی با آنان بی مانع می باشد».
مشرکین عرب به خصوص آنها که در مدینه زندگی می کردند، کم و بیش به خلق و خوی یهود انس گرفته بودند و با زنان حائض مانند یهود رفتار می کردند و در زمان عادت ماهیانه از آنها جدا می شدند. همین اختلاف در آئین و افراط و تفریط های غیر قابل گذشت، سبب شد که بعضی از مسلمانان از پیغمبر اکرم (ص) در این باره سؤال کنند و در پاسخ آنان این آیه نازل گردید (ر.ک: تفسیر نمونه، ج 2، صص 92-91).
از آنجا که زنان در این حالت از نزدیکی با مردان تنفر دارند و با توجه به این که ممکن است برخی از مردان اراده خود را بر زنان تحمیل کنند، قرآن خطاب به مردان می کند و به آنان دستور دوری و عدم آمیزش با زنان را می دهد.
تاریخچه:
دوری از زنان در حالت حیض، تاریخی طولانی در سرگذشت بشر دارد. ایرانیان قدیم معاشرت با زنانی را که در حالت عادت ماهیانه بودند ممنوع می ساختند (ر.ک: شهید مطهری (ره)، مسأله حجاب، ص 35 به بعد).
در تورات کنونی می خوانیم که: «اگر زنی جریان دارد و جریانی که در بدنش است خون باشد هفت روز در حیض خود بماند و هر که او را لمس نماید تا شام نجس باشد و بر هر چیزی که در حیض خود بخوابد نجس باشد و بر هر چیزی که بنشیند نجس باشد و هر که بستر او را لمس کند رخت خود را بشوید و به آب غسل کند و تا شام نجس باشد ... و اگر مردی با او هم بستر شود و حیض او بر وی باشد تا هفت روز نجس خواهد بود» (کتاب مقدس، سفر لاویان، باب پانزدهم، آیه 25-19).
ممنوعیت نزدیکی با زنان در این حالت (با وجود همه ضررهای بهداشتی آن) امروزه از طرف بسیاری از مردم جهان رعایت نمی شود و حتی از مسیحیان نقل شده که آن را جایز می شمارند (تفسیر نمونه، ج 2، ص 92).
تذکر: در اسلام آن افراط و تفریط هایی که در برخی مذاهب و جوامع نسبت به زنان هست وجود ندارد بلکه فقط آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه ممنوع است.
احکام:
در دین مبین اسلام چند حکم فقهی در مورد زنان حائض وجود دارد:
1. جماع کردن در فرج هم برای مرد و هم برای زن حرام است. البته شوهر میتواند از همسر خویش، هر گونه لذت و استفاده جنسی غیر دخول را ببرد و لکن نزدیکی به معنای (دخول) ولو کمتر از ختنه گاه باشد در این ایام حرام است و به فتوای بسیاری از مراجع تقلید, موجب کفاره می شود.
2. عبادت هایی که مانند نماز باید با وضو یا غسل یا تیمم بجا آورده شود بر حایض حرام است.
3. تمام چیزهایی که بر جنب حرام است بر حائض هم حرام است، مثل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا اسم خدا و پیامبر و ائمه (ع)، توقف در مساجد و گذاشتن چیز در آنها و رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبی (ص)، خواندن سوره ای که سجده واجب دارد.
4. طلاق دادن زن در این حالت باطل است.
5. اگر کسی در حال حیض با زن نزدیکی کرد کفاره (جریمه نقدی برای گناه) بر او واجب می شود (ر.ک: امام خمینی (ره)، تحریر الوسیله، و رساله عملیه مراجع معظم تقلید، مبحث احکام حائض و غسل جنابت).
6. پس از اتمام دوره حیض برای انجام نماز و ... غسل حیض بر زن واجب می شود.
تذکر: برخی از این احکام از آیه قرآن استفاده شده و برخی دیگر از روایات اهل بیت (ع) به دست آمده است.
چت با نویسنده
